Doğum Psikoloğu Kimdir? Görevleri Nelerdir? Doğumda Gerekli midir?
Doğumda sadece bebekler doğmaz! Bir anne ve bir babada doğar. Ebeveynler için doğum anneliğe ve babalığa, bebek içinse yeni bir hayata yolculuktur. Tamda bu sebepten bir doğum psikoloğu; annenin doğuma, anneliğe, evliliğine, doğumdan sonra hayatında olabilecek değişikliklere dair korku ve kaygılarını ve eğer varsa daha önceki kürtaj, düşük ve kayıplara dair hislerini çalışır. Böylece anne kendi doğumuna bu yüklerden arınmış, daha rahat, huzurlu bir şekilde hazırlanma imkanı bulur.
Dahası bu hassas süreç içinde anneye destek veren anneanneler, babaanneler veya kardeşleri de destekler ve onlarında yaşanacak olan doğuma dair varsa eğer kaygılarını atmasına yardımcı olur. Böylece ailelerde pozitif, sakin ve nazik bir doğuma hazırlık yapmış olur.
Aileler anneye nasıl destek verebileceklerini, alınmadan gücenmeden karşılıklı saygı içinde anneye gerekli alanı ve mahremiyeti nasıl sağlayacaklarını doğum öncesi süreçte öğrenir. Doğum sürecinde doğum psikoloğu anneyi merkeze koyarak tüm doğum ekibini, eşi, aileleri kollar. Süreç içerisinde herkesin sakin ve huzurlu kalmasına, birbiriyle iyi bir iletişim kurmalarına ve uyum içinde çalışmalarına yardımcı olur.
Bazen tıbbi olarak her şey yolunda giderken doğum tıkanabilir, ilerlemez, anne ve bebek strese girebilir. Böyle anlarda doğum psikoloğu anneye yardımcı olur. Sorunu anlayıp çözülmesini ve bu sayede doğumun tekrar akışında devam etmesini sağlar. Annenin içine dönmesine ve akışta kalmasına yardımcı olur. Aynı zamanda ailelerde iletişimde olup onların da kaygılarını giderir. Bir yandan da gerektiğinde babaya ne yapması, nasıl destek olması gerektiği konusunda destek ve önerilerde bulunur.
Doğum Psikoloğu Kimdir?
Hamile ve doğum psikoloğu üniversitelerin psikoloji bölümünden mezun olduktan sonra hamilelik, doğum fizyolojisi, doğuma hazırlık, temel doğum bilgisi, tıbbi müdahaleler, doğumda ilaç dışı teknikler vs gibi alt alanlarda özel eğitim almış olan kişidir.
Doğuma girmek, staj yapmak gibi zorunlulukları olan hem teorik hem de pratik bir eğitimden geçerler. Hamilelik ve doğum endişe ve kaygılarıyla hem anne hem baba hem de tüm aile ile çalışmak üzere eğitilir.
Dünya da prenatal (doğum öncesi) ve perinatal (doğum anı) psikoloji olarak geçen alanlar hamilelik psikolojisi ve özellikle fetüs psikolojisini incelenmektedir. Fetüsün anne karnında neler öğrendiği, nelerden etkilendiği, neleri kayıt ettiğine dair araştırmalar yapılmaktadır. Doğum Psikoloğu diye tanımlanan meslek dalı ise ilk defa Türkiye’de oluşmuştur.
Hamile Psikoloğunun Görevleri:
· Gebe kalmadan önce kadın ve erkeğin ebeveyn olmak isteme sebeplerini araştırır. Anne baba rolüne geçmeye hazırlık gebe kalmadan önce başlarsa çok iyi olur.
· Gebe kaldıktan sonra gebeliğin çeşitli dönemlerindeki psikolojik dalgalanmaları inceler ve gebe ile bunlara netlik kazandırır.
· Gebenin kendi doğum hikayesini paylaşır ve üzerinde çalışılması gerekenlerle çalışır.
· Özellikle gebenin doğum travması varsa doğuma girmeden çözümlenmesini sağlar.
· Gebenin eşi ile ilişkisine bakar ve gerekirse ilişkinin kalitesine destek olunur.
· Gebenin kendi ve eşinin ailesiyle ilişkisi incelenir, kendi ailesiyle ilişkisinde bir sorun var ise doğuma kadar çözümlenir..
· Gebenin doğumla alakalı veya doğum sonrası ile ilgili kaygıları veya korkuları varsa giderilir.
· Gerekirse telkin, hipnoz çalışmaları ile gebenin gevşemesi ve doğuma hazırlanması sağlanır.
· Gebenin ve babanın doğumdaki ihtiyaçları, istekleri, doğum tercihleri sıralanır.
· Baba adayı ile görüşme yapılır, doğuma girse de girmese de genel olarak eşine olan desteği önemlidir. Doğum esnası ve doğum sonrası ile ilgili baba adayının da varsa endişeleri ortadan kaldırılır.
· Gebenin özellikle annesi ile ve / veya ailedeki en yakın kadınlarla ( abla, kardeş, görümce) tanışır, gebe ile ilişkileri ve doğumla ilgili onu etkileme derecelerine bakılır. Doğum anı ve mahremiyetle ilgili bilgilendirme yapılır. Gebenin ve baba adayının ihtiyacına göre ailelerin ne zaman hastaneye çağrılacağı, nasıl çağrılacağı anlatılır, doğum takımının çalışmasından, ebe, doktor ve doğum psikologunun ayrı ayrı görevlerinden bahsedilir.
· Tüm hamilelik boyunca hamile psikologu doğumda gebenin, doktorun, ebenin işine yarayacak tüm bilgileri sonradan analiz etmek için toplar.
· Hamilelik boyunca gebenin doktoru ve ebesiyle olan ilişkisini de dengeler.
Uz. Zehra Ayça Aysen
Klinik Psikolog
Hamile & Doğum Terapisti
Doğuma Hazırlık Eğitmeni & Doula
dobem@outlook.com.tr
